Đường ray xe lửa ngày nay không còn gì quá xa lạ đối với cuộc sống của chúng ta. Nhưng các bạn đã thực sự hiểu biết hết về nó. Hãy cùng Top10suthat.net khám phá những sự thật thú vị về đường ray xe lửa nhé!
>>> Xem thêm: Những sự thật về thuốc lá điện tử (Vape) mà bạn cần biết?
1. Đường ray xe lửa đầu tiên được xây dựng năm nào
Tuyến đường ray xe lửa đầu tiên được xây dựng bởi George Stevenson, dài 20 dặm ( khoảng 32 km), và bắt đầu nối các thành phố Stockton và Darlington vào năm 1825, với các đầu máy hơi nước chạy thường xuyên trên tuyến. Tuyến đường sắt thứ hai, dài 48 km (32 dặm), được thành lập bởi Stephenson vào năm 1830, nối Liverpool và Manchester bằng đầu máy hơi nước chở khách thông thường.
2. Đường ray xe lửa làm bằng nguyên liệu gì?
Trong những ngày đầu của ngành công nghiệp đường sắt, người ta sử dụng vật liệu sắt, nhưng sau nhiều thập kỷ phát triển, người ta chuyển sang chế tạo đường ray bằng thép. Ngoài ra, các khuyết tật về thép cũng phải được loại bỏ để tránh nguy cơ làm hỏng đường ray xe lửa.
Tuyến đường ray xe lửa gồm 2 phần ray song song với nhau đặt trên các thanh gỗ ngang gọi là tà vẹt, tà vẹt được đặt trên mặt đá dăm gọi là đá ba lát. Liên kết giữa các thanh ray và thanh nối tà vẹt với nhau gọi là đinh ray, đinh ốc hoặc kẹp
3. Vì sao ray đường sắt phải làm hình chữ “i” mà không phải chữ T?
Tất cả chúng ta đều biết rằng đoàn tàu nặng hơn và dài hơn nhiều so với ô tô và xe tải thông thường. Do đó, mặt trên đường ray phải có độ rộng và độ dày nhất định để chịu được áp lực của sức nặng do đoàn tàu gây nên. Do đó, để cải thiện độ ổn định của đường ray xe lửa, phần đế của đường ray cũng phải có chiều rộng nhất định.
Ngoài ra, để khớp với bánh xe lửa đường ray phải có chiều cao cụ thể và chính xác để phù hợp với bánh xe. Một đường ray hình chữ “I” đủ để đáp ứng đầy đủ ba yêu cầu trên, Thêm vào đó, theo nguyên lý về sức bền vật liệu, thì các thanh ray thép theo dạng chữ “i” có độ bền cao nhất, có thể lợi dụng hợp lý tính chất của vật liệu thép. Do đó, mặt cắt hình chữ I được chọn làm mặt cắt tốt nhất cho đường ray.
4. Tại sao phải rải đá dưới đường ray xe lửa
Khi đoàn tàu xe lửa chạy qua, tổng khối lượng của các đoàn tàu có thể lên tới 10.000 tấn, điều này gây ra rất nhiều căng thẳng cho đường ray. Cần có một lớp sỏi để hỗ trợ thêm cho tà vẹt nhằm đảm bảo truyền áp lực xuống đều và giữ cho đường ray ổn định dưới tải trọng của các đoàn tàu đang di chuyển. Ngoài ra, lớp đá này kéo dài bên dưới và xung quanh tà vẹt, tạo ra lực ma sát giúp giữ cố định tà vẹt khi tàu chạy qua.
Nếu không có lớp đất đá và đường ray bị xói lở thì có nguy cơ đường ray bị biến dạng hoặc sụt lún khi đoàn tàu có tải trọng lớn đi qua, gây lật tàu. Lớp sỏi này cũng giúp thoát nước. Khi trời mưa, nước mưa có xu hướng chảy qua các kẽ hở giữa các viên đá, hạn chế lượng nước đọng lại trong đường ray và giúp bảo vệ lớp đất bên dưới.
Ngoài ra, lớp sỏi cũng giúp hạn chế sự phát triển của thảm thực vật xung quanh đường ray xe lửa.
5. Tại sao đường ray xe lửa lại có khe hở
Người ta để chừa một khoảng trống giữa hai thanh ray tại các đầu mối nối để các thanh ray nở ra do nhiệt độ cao sẽ không cản trở nhau. Các thanh ray khi nở ra cũng se không bị chồng ép lên nhau dẫn đến làm lệch đường ray và gây tai nạn.
Khi một vật rắn nở ra hoặc co lại, nó tác dụng một lực lớn lên các vật thể khác mà nó tiếp xúc. Do đó, các kỹ sư sẽ chú ý đến sự giãn nở về nhiệt. Do đó có một khoảng cách giữa hai đường ray để tránh những tác động bất lợi của sự giãn nở về nhiệt.
6. Tuyến đường sắt Việt Nam đi qua bao nhiêu tỉnh thành
Tuyến đường sắt dài nhất Việt Nam là tuyết đường sắt Bắc-Nam (hay còn gọi là tuyến đường sắt Thống Nhất) tổng chiều dài của toàn tuyến là: 1.730 km, đi qua các tỉnh và thành phố sau: Hà Nội, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hoà, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai, Bình Dương, Thành phố Hồ Chí Minh.
7. Tuyến đường sắt dài nhất thế giới
Theo kỷ lục Guinness, tuyến đường sắt Trung Quốc-châu Âu là tuyến đường sắt dài nhất thế giới. Với chiều dài 13.000 km, tuyến đường sắt dài nhất thế giới đi qua tám quốc gia dài hơn đường kính giữa Bắc Cực và Nam Cực.
Theo Business Insider, tuyến đường sắt Trung Quốc-châu Âu sẽ bắt đầu ở thành phố Nghĩa Ô phía đông Trung Quốc và đi qua Kazakhstan, Nga, Belarus, Ba Lan, Đức và Pháp trước khi đến đích ở Tây Ban Nha sau hành trình kéo dài 21 ngày.
8. Tuyến đường ray xe lửa ngắn nhất thế giới
Angels Flight là một tuyến đường ray ở Quận Bunker Hill, Los Angeles, California, Hoa Kỳ. Được mệnh danh là ‘đường sắt ngắn nhất thế giới’, Angel Flight đã hoạt động tại một trong những khu phố thời thượng nhất của thành phố kể từ năm 1901. Hai cáp treo, Sinai và Olivet, phục vụ tuyến đường này, đi lên và đi xuống các dốc của Đồi Bunker và Đường Olivet.
Di chuyển dưới 100 mét và chỉ mất một phút, Angel Flights được cho là chở nhiều hành khách hơn trong một khoảng cách ngắn hơn bất kỳ tuyến đường sắt nào khác trên thế giới.